Około 70% kobiet z żylakami kończyn dolnych zauważyło początek ich powstawania w czasie ciąży.
W przebiegu ciąży, w organizmie kobiety zachodzą zmiany fizjologiczne, które w sprzyjających okolicznościach mogą doprowadzić do rozwoju niewydolności żylnej i pojawienia się żylaków. Początkowo dolegliwości nie są uciążliwe – pojawia się dyskomfort i zmęczenie nóg, ciężkość kończyn, ale w miarę upływu czasu mogą dołączyć się bóle nóg i obrzęki podudzi. W dalszym rozwoju ciąży mogą pojawiać się na nogach telangiektazje (tzw.”pajączki” naczyniowe) i żylaki. Wiele kobiet, ale także część lekarzy prowadzących ciążę nie zwraca na te zmiany większej uwagi, uznając je za typowe dla ciąży. To może powodować, że nie leczona choroba żylna rozwija się dalej i duża część zmian może stać się po porodzie utrwalona i trudniejsza w leczeniu.

Istotne jest, że żylaki w 70-80% rozwijają się w I trymestrze ciąży. Spowodowane jest to zmianami hormonalnymi zachodzącymi na początku ciąży w organizmie kobiety. Wzrasta wtedy poziom estrogenów i progesteronu, które zwiększają rozciągliwość ściany naczyń krwionośnych i zmniejszają napięcie żył. W późniejszym okresie ciąży powiększająca się macica uciska na żyły w miednicy, co utrudnia odpływ krwi z kończyn dolnych. Dodatkowo w miarę przebiegu ciąży zwiększa się objętość krwi i wzrasta masa ciała kobiety. Zmiany te powodują, że naczynia żylne na nogach przeciążone i wypełnione większą ilością krwi zaczynają się powoli poszerzać, stając się coraz bardziej widoczne i dokuczliwe.

Drugim zagrożeniem jest zwiększona krzepliwość krwi, która pojawia się pod koniec II miesiąca ciąży i nadal wzrasta w III trymestrze. Powoduje to wzrost ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych w czasie ciąży i porodu. Zakrzepica żylna i zapalenie żył wymagają w ciąży szczególnie szybkiej diagnostyki i leczenia. Każde nagłe bóle nogi czy obrzęki kończyny powinny być zdiagnozowane – badanie USG Duplex Doppler Color wydaje się tu być koniecznym

Co robić, aby uniknąć rozwoju żylaków w ciąży?

Wskazane jest przede wszystkim przeprowadzenie przed planowaną ciążą badania flebologicznego połączonego z dopplerowską oceną przepływów krwi w żyłach (najbardziej dokładne jest badanie metodą USG Duplex Doppler Color). Pozwala to na ocenę wydolności naczyń żylnych i wczesne leczenie choroby żylnej (bóle i obrzęki, telangiektazje, żylaki) czy bardziej zaawansowanej postaci choroby żył, tzw. niewydolności żylnej

Więcej o leczeniu – kompresjoterapia, skleroterapia, leczenie endowaskularne, operacja chirurgiczna

Leczenie żylaków i innych zmian żylnych (telangiektazje, żyły siatkowate) przed planowaną ciążą zapobiega ich dalszemu rozwojowi w czasie ciąży, a także pozwala uniknąć powikłań z nimi związanych.

Jak postępować w ciąży?

W czasie ciąży postępowaniem z wyboru w przypadku choroby żylnej jest kompresjoterapia, czyli stosowanie najlepiej już od początku ciąży specjalistycznych podkolanówek, pończoch lub rajstop przeciwżylakowych i przeciwobrzękowych, dobranych indywidualnie dla każdej ciężarnej. Prawidłowa kompresjoterapia pozwala na ograniczenie dolegliwości ze strony kończyn dolnych, zmniejsza ryzyko dalszego rozwoju żylaków i wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych w ciąży.

Każdej ciężarnej kobiecie po badaniu flebologicznym, zawsze połączonym z oceną przepływów krwi metodą USG Duplex Doppler dobieramy indywidualnie najlepszą metodę i sposób kompresjoterapii. Ważne, aby odpowiednio dobrana kompresja skutecznie powstrzymywała rozwój dalszych zmian, równocześnie powodując jak najmniejszy dyskomfort w trakcie jej stosowania.

W późniejszym okresie ciąży, przy nasilonych dolegliwościach można włączyć do leczenia tzw. leki flebotropowe, które zmniejszają przykre objawy związane z zastojem krwi w nogach (ciężkość nóg, zmęczenie, bóle, napięcie i obrzęki podudzi).

Różne wyroby kompresyjne.

Co robić po porodzie?

Kolejnym etapem jest planowanie dalszego leczenia zmian (telangiektazje, żyły siatkowate, żylaki), które po porodzie nie cofnęły się i co często się zdarza – rozwijają się dalej.

Przykłady zmian naczyniowych, które mogą pojawić się w ciąży możesz zobaczyć w naszej Galerii.

Kilka miesięcy po porodzie wskazane jest zatem przeprowadzenie ponownie badania flebologicznego, zawsze połączonego z badaniem przepływów krwi metodą USG Duplex Doppler Po takim badaniu ustalamy dalsze postępowanie lecznicze. Może to być w zależności od rodzaju i rozległości zmian żylnych laseroterapia, skleroterapia, małoinwazyjne leczenie endowaskularne, przy bardzo rozległych zmianach leczenie chirurgiczne, czy w przypadku dolegliwości bez wyraźnych zmian żylnych kompresjoterapia i farmakoterapia.